Suiker staat tegenwoordig in een kwaad daglicht en wordt onder andere bestempeld als de veroorzaker van diabetes type 2, overgewicht en tandbederf. Er zijn zelfs bepaalde diëten die suiker in zijn geheel proberen te vermijden. In suiker echt zo slecht voor je of valt dit wel mee? In deze driedelige bloggenreeks leer je meer over de zin en onzin van suiker.

De drie brandstoffen

Ons lichaam kan energie vrijmaken uit het voedsel dat wij eten. Onze voeding bestaat uit een mix van koolhydraten, eiwitten, vetten, vitaminen, mineralen en water. Ondanks dat vitaminen, mineralen en water van levensbelang zijn, geven zij geen calorieën. Voor onze dagelijkse calorieën zijn wij dus afhankelijk van koolhydraten, eiwitten en vetten. Uit koolhydraten en eiwitten halen we 4 calorieën per gram en uit vetten halen we maarliefst 9 calorieën per gram. Zonder deze 3 soorten brandstoffen zouden wij niet kunnen functioneren.

Suiker is een koolhydraat, maar koolhydraten zijn niet altijd suikers

Suiker is vorm van een koolhydraat, maar ook zetmeel en vezels noemen wij koolhydraten. Suikers en zetmeel zijn beide een belangrijke energiebron. Door de gezondheidsraad wordt geadviseerd om 40% tot 70% van je dagelijkse energie uit koolhydraten te halen, aangezien het lichaam het beste energie kan halen uit koolhydraten. Vezels zijn tevens belangrijk, maar dienen niet als energiebron. Over vezels lees je later meer.

Enkelvoudig/geraffineerde/snelle koolhydraten

Koolhydraten zijn onder te verdelen in meerdere categorieën. Enkelvoudige/geraffineerde koolhydraten worden vaak snelle suikers genoemd. Deze suikers vinden we terug in producten die zijn ontdaan van vezels of van zichzelf vrijwel geen vezels bevatten. Denk hierbij aan suiker die wij zelf toevoegen aan ons eten (bv. rietsuiker of suiker uit suikerbieten, ook wel kristalsuiker genoemd), frisdrank, snoep, wit brood, witte pasta en witte rijst. Uit deze enkelvoudige suikers kan ons lichaam gemakkelijk en snel energie vrijmaken. De calorieën die je hierbij binnenkrijgt noemen we ‘’empty calories’’, omdat zij naast energie geen andere voedingsstoffen opleveren zoals vezels, mineralen en vitaminen. Er bestaat bij deze koolhydraten al snel het gevaar dat je er teveel van binnenkrijgt. Bij een overschot aan koolhydraten zet je lichaam dit om in vet. Enkelvoudige/geraffineerde koolhydraten geven je een korte boost aan energie, maar je zult merken dat je al snel weer honger hebt. Bij meervoudige/complexe koolhydraten werkt dit anders.

Meervoudige/complexe/langzame koolhydraten

Meervoudige/complexe koolhydraten worden ook wel langzame koolhydraten genoemd, omdat het verteringsstelsel meer moeite heeft om de koolhydraten te verwerken en om te zetten in energie. Complexe koolhydraten bevatten veel vezels die ervoor zorgen dat de energie over een langere tijdsperiode geleidelijk wordt afgegeven. Hierdoor hebben we voor een langere tijd geen honger. Vezels zorgen tevens voor een verzadigd gevoel, omdat zij vocht op kunnen nemen en kunnen groeien in formaat in de maag (en darmen). Daarbij bevatten vezels vrijwel geen calorieën. Het risico van teveel eten wordt hierdoor beperkt. Meervoudige/complexe koolhydraten vind je in volkoren brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, havermout, groenten, peulvruchten, hele stukken fruit, noten en zaden. Kortom in vrijwel alle onbewerkte plantaardige voeding. Zodra we de vezels verwijderen door bijvoorbeeld fruit en groente uit te persen voor sap of granen te ontdoen van hun vliesje, houd je weer enkelvoudige (snelle) koolhydraten over en verlies je een groot deel van de voedingsstoffen en het verzadigingseffect.